Sprawozdanie ze spotkań – 09-10.12.2014
W dniach 09-10.12.2014 zorganizowano trzy spotkania z rybakami: Zatoki Gdańskiej, Zalewu Szczecińskiego oraz Zatoki Pomorskiej. Program wszystkich spotkań był następujący:
Program spotkań:
- Przyłowy ptaków w sieciach rybackich a NATURA 2000
- Prezentacja projektu „Opracowanie podstaw racjonalnego monitorowania przyłowu ptaków w celu zrównoważonego zarządzania rybołówstwem przybrzeżnym na morskich obszarach NATURA 2000”
- Szkolenie w zakresie identyfikacji gatunków ptaków spotykanych w przyłowie.
Ogółem wysłano 509 zaproszeń do rybaków i organizacji rybackich.
Na każdym ze spotkań przedstawiono prezentacje:
- „NATURA 2000 Ochrona ptaków….a rybacy”
- „Projekty planów ochrony obszarów NATURA 2000 – aktualne propozycje zapisów” – w odniesieniu do danego obszaru NATURA 2000, zapisy dotyczące regulacji rybołówstwa w kontekście minimalizacji przyłowów ptaków w sieci rybackie
- „Projekt PRZYŁOWY” – prezentacja projektu
- „Ptaki w przyłowie” – wprowadzenie w zagadnienia rozróżniania ptaków i opis praktycznego postępowanie z przyłowionymi ptakami
- „Korzystanie z klucza do oznaczania ptaków w przyłowie”
Spotkanie z rybakami Zatoki Gdańskiej
Odbyła się dyskusja na temat konsekwencji wprowadzenia planów ochrony obszarów NATURA 2000. Rybacy reagowali bardzo emocjonalnie na ograniczenia proponowane w projektach planów ochrony. Utrudniało to prowadzenie konstruktywnej dyskusji i wymagało licznych interwencji prowadzącej spotkanie, Dyrektor Iwony Psuty. Klucze i rejestry do samodzielnego raportowania przyłowu zostały rozdane wszystkim obecnym, ale w większości przyjęte bez entuzjazmu. Rybacy twierdzili, że liczby ptaków przyłowionych podawane przez twórców planów ochrony są nierealne. Deklarowali, że nigdy nie przyłowili 20 ptaków w czasie jednego dnia połowów. Część z obecnych podeszła do tematu z większą rozwagą i wyraziła chęć współpracy w projekcie, przekonując o tym obecnych kolegów. Poskutkowało to nawiązaniem licznych nowych kontaktów z rybakami, z którymi MIR-PIB dotąd nie współpracował. Przedstawicielki Ruchu Obrony Półwyspu i Obszaru Zatoki Puckiej zaoferowały pomoc w umawianiu spotkań z rybakami celem przeprowadzenia wywiadów kwestionariuszowych. Pomoc polegać ma na wspólnych z pracownikami MIR-PIB spotkaniach z rybakami w miejscu ich zamieszkania.
Zasugerowano potrzebę szczegółowego omówienia sposobu wypełniania rejestru przyłowu ptaków oraz przyjęcia założenia, że jeśli rybak nic nie przyłowi, powinien również wpisywać rejsy do rejestru (jako zera). Obecni na spotkaniu byli głównie rybacy z Półwyspu, nie dopisali rybacy z południowej części Zatoki Gdańskiej, stąd wniosek, że należy zorganizować spotkanie w Gdyni (lub innym miejscu) dla tych, którzy nie pojawili się we Władysławowie.
W spotkaniu uczestniczyli: Zbigniew Chmaruk – Prezes Zarządu Północnokaszubskiej Lokalnej Grupy Rybackiej, Dyrektor Biura Północnokaszubskiej Lokalnej Grupy Rybackiej Daniel Lessnau oraz Prezes ZRZSKiJD Paweł Kuźmicki, jako przedstawiciel zleceniodawcy.
Spotkanie z rybakami Zalewu Szczecińskiego
W spotkaniu Zalewu Szczecińskiego uczestniczyła największa liczba rybaków.
Przedstawicielka Wolińskiego Stowarzyszenia Rybaków, zadeklarowała pomoc w realizacji projektu. Inspektor OIRM zadeklarował, że przekaże MIR-PIB mapę małych kwadratów rybackich na Zalewie Szczecińskim, co ułatwi raportowanie przyłowów. Nawiązano kontakt z rybakami poławiającymi na Jeziorze Dąbie i Zalewie Kamieńskim, do których trudno było dotrzeć do tej pory. Obecni na spotkaniu rybacy w większości zgodzili się na współpracę z MIR-PIB w ramach realizowanego projektu. Zadeklarowali, że przekażą informacje ze spotkania nieobecnym rybakom. Pobrali więcej kluczy i rejestrów, żeby także przekazać je kolegom.
Pojawienie się ornitologów – twórców propozycji planów ochrony – podczas spotkania Zalewu Szczecińskiego spowodowało personalne ukierunkowanie niektórych wypowiedzi rybaków w ich stronę. Rybacy zwrócili uwagę, że plany ochrony nie były z nimi konsultowane, nie towarzyszył im też proces inwentaryzacji przyłowów. Zwrócili również uwagę, że do tej pory nie podjęto prób współpracy z rybakami w zakresie przyłowów ptaków.
W spotkaniach z rybakami Zalewu Szczecińskiego wzięli także udział: Burmistrz Miasta i Gminy Stepnica i Zastępca Burmistrza Wolina – członkowie Zarządu LGR Zalew Szczeciński, ponadto przedstawiciele Zachodniopomorskiej Grupy Producentów Ryb z Świnoujścia zrzeszający rybaków ze Świnoujścia, Międzyzdrojów i Dziwnowa poławiających na Zatoce Pomorskiej, Wolińskiego Stowarzyszenia rybaków oraz OIRM Szczecin. Burmistrz Miasta i Gminy Stepnica zapowiedział spotkanie w Stepnicy z Wiceministrem Środowiska – Stanisławem Gawłowskim w sprawie ochrony obszarów Natura 2000 na Zalewie Szczecińskim.
Spotkanie z rybakami Zatoki Pomorskiej
Na spotkanie dla rybaków z Zatoki Pomorskiej przybyło najmniej osób, pomimo faktu wysłania największej liczby zaproszeń, stąd wniosek, że należy zorganizować spotkanie w okolicach Kołobrzegu dla rybaków (głównie ze wschodniej części PLB Zatoka Pomorska), którzy nie pojawili się w Wolinie.
Rybacy zgłaszali, że rezerwaty proponowane na Zatoce Pomorskiej utrudnią dostęp do łowisk, zwłaszcza przy obecnych ograniczeniach związanych z lokalizacją poligonów wojskowych. Rybacy Zatoki Pomorskiej przekazali także, że kaczki przyławiają się zasadniczo na obszarach zasiedlonych przez bentos.
W rozmowie padła sugestia, aby w rejestrach przyłowu ptaków wpisywać także przestoje, co pozwoli ustalić rzeczywisty nakład połowowy w danym okresie.
Po szkoleniu, w rozmowach indywidualnych, rybacy z łatwością wskazywali ptaki, jakie im się przymawiają najczęściej.
Próby podjęcia dyskusji o zależności połowów od rodzaju siatek i ich wysokości, pozostały bez odpowiedzi – sala zareagowała „akceptującym milczeniem”. Wydawało się, że rybacy nie prowadzą tak szczegółowych obserwacji.
W spotkaniach z rybakami Zatoki Pomorskiej wzięli także udział: przedstawiciele Zachodniopomorskiej Grupy Producentów Ryb ze Świnoujścia zrzeszającej rybaków ze Świnoujścia, Międzyzdrojów i Dziwnowa poławiających na Zatoce Pomorskiej oraz przedstawiciele OIRM Szczecin.
Na wszystkich spotkaniach zostały zebrane opinie na temat stanowiska MIR-PIB względem projektów planów ochrony obszarów NATURA 2000, a ankieterki umówiły się na pierwsze wywiady kwestionariuszowe.
Ze strony Organizatora w spotkaniu uczestniczyli:
- dr hab. inż. Iwona Psuty, prof. nadzw. – kierownik merytoryczny projektu
- mgr Marcin Ramutkowski – kierownik projektu
- mgr Tomasz Cofta – ornitolog-rysownik (autor Klucza)
- mgr inż. Tadeusz Krajniak
- Zespół, który nawiązywał kontakty z rybakami, odpowiedzialny za realizację ankiet:
- dr Anetta Ameryk – Zatoka Gdańska
- mgr Zuzanna Celmer – Zatoka Gdańska
- mgr inż. Aneta Jakubowska – Zalew Szczeciński, Zatoka Pomorska
- dr Agnieszka Szkudlarek-Pawełczyk – Zalew Szczeciński, Zatoka Pomorska
- Zespół obserwatorów:
- mgr Władysław Gaweł – Zatoka Gdańska
- mgr Zuzanna Celmer – Zatoka Gdańska
- mgr inż. Adam Czugała – Zalew Szczeciński, Zatoka Pomorska
- mgr inż. Paweł Rosa – Zalew Szczeciński, Zatoka Pomorska
- dr Adam Woźniczka – Zalew Szczeciński, Zatoka Pomorska